Kızılırmak Deltası Türkiye'nin Karadeniz sahilindeki doğal özelliklerini koruyabilmiş en büyük ve en önemli sulak alanıdır. Samsun ilinde, Kızılırmak Nehri'nin denize döküldüğü yerde Bafra, Alaçam, 19 Mayıs ilçeleri sınırları içinde kalan kısmıdır. Samsun-Sinop Karayolunun Kuzeyinde kalan alanda 56.000 hektar genişliğinde delta ovası uzanır. Deltanın doğu sahilinde göller, sazlık alanlar kumullar, su basar çayırlar ile birlikte yaklaşık 12.000 hektar alanı kaplayan sulak alan vardır. Batı yakasında da yaklaşık 1.500 hektar genişliğinde Karaboğaz gölü ve çevre sazlıkları bulunur. Delta sulak alan ekosistemi biyolojik çeşitlilik açısından son derece zengindir. Flora ve Fauna zenginliği yapılan bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. Özellikle kuş varlığı ve kumullardaki bitki örtüsü ile sazlıklar deltanın canlılar için vazgeçilmezliğini sağlamaktadır. Kızılırmak Deltasında bugüne dek tespit edilen kuş türü sayısı 318'dir. Yaklaşık 140 tür kuşun ürediği deltada aynı zamanda kış döneminde 100.000 dolayında su kuşu kışlamaktadır. Bu rakamlar deltanın uluslar arası ornitolojik önemini açıkça ortaya koymaktadır.
Deltadaki Turizm Olanakları
Türkiye'nin ender su basar karakterli ormanlarından biri olan Yörükler Galeriç Ormanı piknik ve doğa yürüyüşleri için bulunmaz bir alandır. Bafra ilçesi Doğanca beldesi sınırlarında bulunan Çernek Gölü ise özellikle kış ve ilkbahar dönemlerinde kuş gözlemciliği için çok uygundur.
Kızılırmak Deltasında Kuşlar
Deltada bugüne kadar toplam 318 kuş türü saptanmıştır. Türkiye'de ise 420 kadar kuş türü bulunmaktadır. Bölgede görülen türlerden bazıları Türkiye'de çok ender ve ancak zaman zaman görülmektedir. Bu türlerde Büyük Deniz Düdükçünü Phalaropus tricolor ve Northern Treepipit Kuzey İncirkuşu, Anthus hodgsoni bugüne dek Türkiye'de sadece Kızılırmak Deltasında saptanmıştır. Yine küçük Kirazkuşu Emperiza Pusilla ve Kirazkuşu Plektrophenax nivalis son 20 yılda Türkiye'de sadece Kızılırmak Deltasında görülmüştür. Bölgede saptanmış türlerden bazıları ise tüm Dünyada nesli tehlikede olan kuşlardır. Tepeli Pelikan Pelicanus cripus, Cüce Karabatak Phalacrocorax pygmeus ; Alboyunlu kaz Baranta ruficollis; Dikkuyruk :xyura Leucocephala; Şah Kartal Aguila heliaca; Deniz Kartalı Hali aaetus albicilla; Küçük Kerkenez Falco noumanni; Toy Otis tarda. Bu türlerden Deniz Kartalı geçmişte deltada üremiş, tepeli Pelikan ise günümüzde de üremektedir. Bölgede üreyen diğer kuş türleri arasında, yine sayıları Batı Avrupada azalmakta olan Kara Leylek Ciconia nigra, Leylek C.ciconia ve Turna Grus, yanısıra yüzlerce balıkçıl Ardeidae, ördek Anatidae, Yağmurcun Charadrüformes ve ötücü kuş Passeriformes bulunmaktadır.
Termal Turizm
Havza Karadeniz'in en önemli kaplıca merkezlerinden birisidir. Yeni ve eski binalardan oluşan 5 hamamın yanısıra termal otel-motellerde mevcuttur. Birçok hastalıklara derman olduğu kanıtlanmıştır. Yine Ladik ilçemizde bulunan Kaplıca, tedavi ve kür uygulamalarında içerdiği radyoaktif elemanlarından dolayı "Gençlik Duyu" da denilmektedir.
Kunduz Ormanları
Kunduz ormanlarındaki Geyik Üretme İstasyonu; Vezirköprü'yü ziyaret edenlerin en çok uğradığı mekanların başında gelmektedir. 1984 yılında iki geyikle 7 hektar ormanlık alanda başlanılan geyik üretme sahası daha sonra 85 hektara çıkarılarak üretim alanı genişletilmiştir. Üreyen geyikler zaman zaman doğal ortama salınarak kendi doğal ortamlarında üremeleri sağlanmıştır. Avlanması yasak olan geyiklerin doğal ortamdaki sayıları kesin olarak bilinmemektedir. Geyiklerin korunması için bekçi görevlendirilmiştir. Geyik üretme istasyonunu ziyaret eden herkes geyikleri yakından görebilmektedir.
Simenit Gölleri
Terme tarafından denize akan bir çayın, arazinin çok düz olmasından dolayı denize dökülmeden önce geniş bir alana yayıldığı, iç içe göller oluşturduğu görülmektedir.
Hacı Osman Ormanı
İlimiz Çarşamba İlçesi Gelemen Çiftliği bitişiğinde yer alan Hacı Osman Ormanı, Orman İşletme Müdürlüğü Mülkiyetinde ve koruması altındadır. Orman alanı dişbudak, meşe, gürgen ve akçaağaç türlerinden oluşmaktadır.
